Bedtijden voor kinderen

Ben jij ouder van een of meer kinderen? Dan weet je vast hoe groot de uitdaging soms is om een kind naar bed te laten gaan én daar te laten blijven. Toch is het één van de belangrijkste dingen die jij voor ze kunt doen. Want kinderen die niet genoeg slapen, hebben het moeilijker om hun emoties te beheersen. Ze zijn veel eerder prikkelbaar en hyperactief. Dat is natuurlijk voor niemand echt leuk.

De hoeveelheid slaap die een kind nodig heeft, is uiteraard afhankelijk van het individu en bepaalde factoren, waaronder de leeftijd van het kind. Meestal ga je jouw kind steeds beter begrijpen en voel je zelf wel aan of je een kind hebt die veel slaap nodig heeft of juist wat minder. Houd er rekening mee dat een ziek kind meer uren slaap nodig heeft, alsmede een kind die in een enorme groeispurt zit. Om een beetje houvast te hebben, zijn wat algemene richtlijnen altijd handig. Je leest er alles over in dit artikel. 

Gun je kind (of jezelf) de White Noise Machine.
Een wetenschappelijk bewezen slaaptherapie welke te gebruiken is vanaf 0 jaar.

Bekijk hier de White Noise slaaphulp bij bol.com >>

Hoeveel slaap heeft een kind nodig?

Hieronder zie je een overzicht voor kinderen van 1 week oud tot 18 jaar. Per leeftijdscategorie kun je zien hoeveel slaap een kind nodig heeft.

1 – 4 weken oud: 15 – 16 uur per dag
Een pasgeboren baby slaapt meestal 15 tot 18 uur per dag. Dit gebeurt in korte periodes van twee tot vier uur. Kindjes die te vroeg geboren zijn (prematuren) kunnen nog langer slapen. In deze periode hebben baby’s echter vaak last van krampjes, het kan zijn dat ze daardoor niet altijd aan de hoeveelheid slaap komen die ze eigenlijk nodig hebben.

1 – 4 maanden oud: 14 – 15 uur per dag
Als je baby ongeveer zes weken is, komt er iets meer regelmaat in het slaappatroon. De langste slaapperioden duren rond deze leeftijd vier tot zes uur en komen nu vaker ’s avonds voor. De verwarring tussen dag en nacht begint in deze fase een beetje te verdwijnen.

4 – 12 maanden oud: 14 – 15 uur per dag
In principe is op deze leeftijd 15 uur slaap ideaal. De meeste baby’s tot 11 maanden oud krijgen echter slechts 12 uur slaap. Het is heel belangrijk dat je in deze periode een gezonde slaapgewoonte aanleert. Je baby wordt socialer en het slaappatroon wordt ‘volwassener’.

Baby’s slapen meestal drie keer op een dag. Het biologisch ritme gaat meer rijpen en vaak zie je ongeveer deze tijden:

• Ochtendslaapje rond 9 uur en duurt meestal een uur.
• Middagslaapje tussen 12.00 en 14.00 uur en duurt meestal een uur of twee.
• Een slaapje in de late namiddag kan tussen 15.00 en 17.00 uur beginnen en varieert meestal in lengte.

Rond de leeftijd van 6 maanden lukt het de meeste baby’s om de nacht door te slapen. Natuurlijk is dit van verschillende factoren afhankelijk en is het niet raar als dit soms eerder of juist later is.

1 – 3 jaar oud: 12 – 14 uur per dag
Na het eerste jaar gaat je kindje richting de 18 maanden. Vanaf deze periode (tot ongeveer 21 maanden) verdwijnt meestal het ochtendslaapje en het slaapje in de late namiddag. Veel kinderen in deze leeftijdscategorie hebben alleen nog een middagslaapje. Ook hier geldt dat 14 uur ideaal is, maar veel peuters komen meestal maar aan 10 uur slaap.

Het grootste deel van de kinderen van ongeveer 21 tot 36 maanden hebben nog steeds een middagslaapje nodig. Deze kan variëren van één tot drie en een half uur lang. Meestal gaan zij tussen 19.00 en 21.00 uur naar bed en worden wakker tussen 06.00 en 08.00 uur.

3 – 6 jaar oud: 10 – 12 uur per dag
Ook bij kinderen van deze leeftijd zie je vaak nog een bedtijd tussen 19.00 en 21.00 uur en worden ze vervolgens wakker tussen 06.00 en 08.00 uur. Rond de drie jaar is er vaak nog sprake van een middagslaapje, terwijl die bij kinderen van vijf jaar eigenlijk niet meer voorkomen. De slaapjes worden korter en na de leeftijd van drie jaar ontwikkelen zich meestal geen nieuwe slaapproblemen.

7 – 12 jaar oud: 10 – 11 uur per dag
Op deze leeftijd neemt je kind veel meer deel aan sociale, school- en gezinsactiviteiten. Bedtijden worden hierdoor geleidelijk aan later. De meeste kinderen van 12 jaar gaan rond 21.00 uur naar bed. Er is in deze leeftijdscategorie echter een breed scala aan bedtijden. Dit zit tussen de 19.30 en 22.00 uur waarbij de slaaptijden zo’n 9 tot 12 uur zijn. Gemiddeld is het echter slechts 9 uur.

12 – 18 jaar oud: 8 – 9 uur per dag
In deze groep wordt het hanteren van een bedtijd een stuk lastiger. Door het puberbrein zijn kinderen ’s avonds niet moe, maar de volgende dag gaat helaas de wekker wel weer vroeg. De slaapbehoeften blijven echter net zo belangrijk voor de gezondheid en het welzijn van tieners als toen ze jonger waren. Eigenlijk hebben ze zelfs meer slaap nodig dan in voorgaande jaren. Vooral tijdens enorme groeispurten. Helaas is er voor veel tieners te veel sociale druk om de juiste hoeveelheid en kwaliteit van slaap te krijgen.

Lekker slapen

Slapen is voor iedereen goed, dus ook voor kinderen. Kinderen die altijd last hebben van een slaapgebrek, hebben meer kans op gedragsproblemen. Vaak hebben zij ook moeite met opletten en leren en zijn ze te zwaar. Dus ook al is het niet altijd eenvoudig, het blijft belangrijk om alles te doen wat je kunt doen om je kind te helpen de slaap te krijgen die het nodig heeft.

Om kinderen te helpen gezond te slapen en goed te functioneren, speelt een regelmatig schema en rituelen voor het slapengaan een grote rol. Als jij als ouder een goede slaapgewoonte instelt en deze ook in stand houdt, helpt het jouw kind in slaap te vallen, in slaap te blijven en uitgerust en verfrist wakker te worden. Een goede slaapgewoonte kan ook helpen om de stress rondom bedtijd te laten verdwijnen.

Er zijn echter geen harde en snelle regels voor het slapengaan. Elk kind is immers anders. Wat gewoon heel belangrijk is, is een routine samenstellen die werkt voor jouw gezin, én je hieraan blijven houden. Hieronder lees je negen manieren om mee te starten:

9 manieren om je kind makkelijker te laten slapen

1. Routine, routine, routine
   Kinderen zijn gek op routine. Ze doen het hier heel goed op en het werkt ook! Studie heeft aangetoond dat een consistente nachtelijke routine de slaap bij kinderen met milde tot matige slaapproblemen verbeterde. Het helpt om je kind te leren slaperig te zijn, net zoals je dat misschien zelf wordt van een boek lezen in bed. Het is belangrijk dat je een bijzondere tijd maakt van het naar bed gaan. Op deze manier associeert jouw de kind de slaapkamer met goede gevoelens. Dit geeft een gevoel van veiligheid en controle.
   
   Er is geen enkele routine die geschikt is voor iedereen, maar ieder kind moet voor het slapengaan zich wassen, tanden poetsen, pyjama aantrekken en misschien een glaasje water drinken. Herhaal dit elke avond op dezelfde manier. Eenmaal in bed wil je kind misschien voorgelezen worden, over de dag praten of een verhaal horen. Dat is dus voor iedereen anders en zelf ontdek je wel wat bij jouw kind past. Maar wat jullie ook samen kiezen, houd de routine kort (30 minuten of minder) en wees vastbesloten om het te beëindigen wanneer het tijd is om te slapen.
   
2. Maak van slapen een prioriteit voor het gezin
   Stel regelmatige bed- en wektijden in voor het hele gezin. Volg ze ook echt, zelfs in het weekend. Als je kind binnen 15 tot 30 minuten in slaap valt, ’s ochtends makkelijk wakker wordt en overdag niet in slaap valt, slaapt hij of zij voldoende uren.
   
3. Werk als een team
   Het is belangrijk om van tevoren met je partner de slaapstrategie door te spreken. Beloof elkaar ook samen te werken als een team en consequent te zijn. Als jullie beiden een andere aanpak hanteren of één van de twee geeft wel eerder ergens aan toe, kun je niet van je kind verwachten dat die een bepaald gedrag aanleert of verandert. Als je van plan bent een nieuwe slaaproutine te starten, leg dan samen dit plan uit aan je kind. Dit kan natuurlijk alleen als hij of zij oud genoeg is om dit te begrijpen.
   
   Als je kind nog te klein is, kun je proberen met foto’s af afbeeldingen de slaaproutine uit te leggen. Bijvoorbeeld een aantal afbeeldingen in dezelfde volgorde ophangen: omkleden, tandenpoetsen, lezen etc. Je kind ziet dan heel overzichtelijk welke stappen er genomen moeten worden voor het slapengaan.
   
4. Veiligheid en geborgenheid
   Bedtijd betekent scheiding. De dag is voorbij en je kind gaat tijdelijk even bij jou vandaan. Je kunt het voor je kind gemakkelijker maken met een persoonlijk object. Dit kan een pop of teddybeer zijn, maar ook een extra warme deken. Dit geeft een gevoel van veiligheid en controle, wat troost geeft én geruststelt voor het slapengaan.
   
   
   
5. Eten voor het slapengaan
   Sommige kinderen hebben meer dan drie maaltijden per dag nodig om goed te kunnen functioneren. Een klein hapje voor het slapengaan kan helpen om de hele nacht door te slapen. Uiteraard is het verstandig om voor een gezonde optie te kiezen. Denk hierbij aan volkoren granen met melk, crackers of een stuk fruit. Laat je kind echter niet heel veel eten vlak voor slapengaan. Een volle maag kan, vooral bij wat oudere kinderen, de slaap verstoren.
   
6. Slaapomgeving
   Zorg ervoor dat de slaapkamer van je kind donker en stil is. Daarnaast moet er niet te veel geluid meer in huis zijn. Zet de televisie desnoods wat zachter en leer oudere broers en/of zussen aan dat zij stiller moeten zijn als broertjes en/of zusjes gaan slapen. Als je kind niet van een heel donkere kamer houdt, kun je een klein nachtlampje aanzetten. Ook kun je ervoor kiezen om de deur van de slaapkamer op een kier te zetten en het licht op de overloop laten branden.
   
7. Omgaan met slaapstoornissen
   Ook bij kinderen kunnen slaapstoornissen voorkomen. Vaak zie je dat een kind dan moeite heeft met in slaap vallen, ’s nachts wakker wordt, snurkt en weerstand biedt tegen het naar bed gaan. Soms hebben ze ook moeite met ademhalen tijdens het slapen of hebben ze een luide of zware ademhaling. Meestal zie je in dit soort gevallen overdag problemen met het gedrag. Als je kind overdag moe, slaperig of chagrijnig is, kun je dit met je huisarts bespreken.
   
8. Kleding en kamertemperatuur
   Iedereen slaapt beter in een slaapkamer die koel is. Maar het moet niet te koud zijn. In principe kan jouw kind ’s nachts hetzelfde dragen als jij. Houd er echter wel rekening mee dat zeer jonge kinderen vaak ’s nachts de dekens aftrappen en dat zelf nog niet over zich heen kunnen trekken.

9. Een laatste ding
Kinderen zijn kampioen in een laatste ding vragen. Ze willen nog een lieve knuffel, een glas water, een boek, weer naar de badkamer. Doe echt je best om deze verzoeken af te slaan door ze deel te laten maken van de routine voor het slapengaan. Laat je kind dan ook goed weten, dat als hij of zij eenmaal in bed ligt, daar ook moeten blijven. Als je kind weer uit bed komt, reageer dan niet. Pak hem of haar gewoon lief bij de hand en leg je kind weer terug in bed. Als je op dit moment gaat toegeven aan een verzoek of ruzie gaat maken, geef je extra aandacht. En daarmee dus uitgestelde bedtijd, waar je kind juist naar op zoek was. Geef ook niet toe aan de “maar voor deze ene keer” valkuil. Als je namelijk weer een verhaal gaat voorlezen of je kind langer beneden houdt, is de routine die je hebt opgebouwd voor het slapengaan voor niets geweest.

Verhaal voor het slapen gaan

Kinderen houden ervan om voorgelezen te worden. Het is daarnaast ook nog eens heel goed voor hun ontwikkeling. Door de hectiek van de dag lukt het vaak niet om overdag veel aandacht te schenken aan voorlezen. Daarom is een verhaal voor het slapen gaan juist zo prettig. Even een één op één moment en geen haastige ouder is een heerlijk moment voor beide partijen. Door het voorlezen gaat jouw kind helemaal op in het verhaal en kan het de drukte van de dag achter zich laten. Extra voordeel is dat een kind uitkijkt naar het volgende verhaal en daardoor makkelijker naar bed gaat.

Drie belangrijke voordelen van voorlezen zijn:

1. Positief gedrag
   Hardop lezen (en spelen) met kinderen jonger dan drie jaar heeft een blijvende invloed (1) op de agressie en hyperactiviteit van een kind. Natuurlijk kun je ook na deze leeftijd nog lang genoeg door blijven gaan met voorlezen. Zelfs als je kind al zelf een boek(je) kan lezen, vinden ze het heel prettig om voor het slapengaan nog voorgelezen te worden.
   
   
2. Woordenschat
   Als je al op jonge leeftijd begint met voorlezen, kan de woordenschat en leesvaardigheid van je kind tot vier jaar later verbeteren (2). Kinderen die niet worden voorgelezen, hebben op de kleuterschool meer moeite met het herkennen van de letters. Als hier geen aandacht aan geschonken wordt, is het haast onmogelijk hun leeftijdsgenoten nog in te halen.
   
   
3. Relaties
   Door een kind al vroeg voor te lezen, bouw je samen aan een interactie waardoor er een fijne relatie (3) tussen ouder en kind ontstaat. Dit bevordert onder andere een vroege hersenontwikkeling, vroege geletterdheid, taalontwikkeling en schoolbereidheid.

Er zijn ontzettend veel leuke boeken met verhaaltjes voor het slapengaan. Als je zo’n specifiek boek koopt, weet je zeker dat je goed zit. Deze verhalen zullen nooit te spannend zijn of een verkeerde afloop hebben. Het is natuurlijk belangrijk dat je kind na het voorlezen in een ontspannen slaap valt.

Het meest populaire voorleesboek bij bol.com is ‘Verhaaltjes voor het slapengaan’ van Sam Taplin. In dit boek staan zes korte verhaaltjes die ideaal zijn om te vertellen net voor het slapengaan.

Bekijk hier het volledige aanbod met verhaaltjes voor het slapengaan >>

Ik ga slapen ik ben moe

Gelovige mensen sluiten een verhaal graag af met een gebedje. Een heel bekende Christelijke tekst is: ’Ik ga slapen ik ben moe’. Lois Rock, zelf moeder van drie kinderen, schreef meer dan 60 boeken, waaronder het voorleesboek ‘Ik ga slapen ik ben moe’. Dit boek bevat tien leuke verhalen voor het slapengaan. De verhalen staan los van elkaar, verwijzen naar verschillende bijbelverhalen en eindigen altijd met een kort gebedje die past bij het verhaal. Tussen de tekstblokken staan mooie kleurenillustraties. Kinderen vinden het heerlijk om keer op keer dezelfde verhalen te horen, dus je kunt met dit voorleesboek een heel tijd vooruit. Het voorleesboek is leerzaam en ook mooi om cadeau te geven als een kindje gedoopt wordt. Je kunt het heel eenvoudig bestellen via bol.com.

Bestel hier het voorleesboek ‘Ik ga slapen ik ben moe’ >>

Bedtijd kind

Het is logisch dat jongere kinderen meer slaap nodig hebben dan oudere kinderen. Omdat ieder kind verschillend is, komt het gemiddelde ongeveer uit op 10 uur slaap per nacht. De bedtijd hangt ook samen met de tijd wanneer het kind opstaat. Kinderen die altijd heel vroeg wakker zijn, kunnen beter ’s avonds wat eerder naar bed. Ook bij kinderen zie je op den duur al of ze  een ochtend- of avondmens(je) zijn.
Hieronder zie je een tabel met bedtijden voor kinderen. Dit zijn richtlijnen.

Bron:

Op tijd naar bed

Het is heel belangrijk dat kinderen op tijd naar bed gaan en voldoende slaap krijgen. Een oververmoeid kind wordt natuurlijk chagrijnig. Dat is niet leuk, maar nog erger is dat onvoldoende slaap kan leiden tot gezondheidsproblemen. Tijdens slaap kan het lichaam van je kind zich herstellen. Bij onvoldoende slaap kunnen dan ook de volgende problemen ontstaan:

• Slechte buien
  Kinderen die niet genoeg slaap krijgen, kunnen moeilijker hun emoties reguleren. Een goed voorbeeld is een tiener. Doorgaans slapen tieners minder uren dan ze eigenlijk nodig hebben. Onzekerheid die vaak bij tieners voorkomt, kan dus voortkomen uit onvoldoende slaap. Niet genoeg slapen kan bij vooral tieners leiden tot depressie, angst en alcohol- of drugsmisbruik.
  
• Problemen op school
  Slaap is essentieel voor een goed geheugen. Kinderen die structureel te weinig uren slapen, kunnen problemen krijgen met het herinneren van wat ze geleerd hebben.
  
  
  

• Gewichtstoename
  Bij een gebrek aan slaap worden kinderen vaak hongerig. Ze worden vooral aangetrokken tot calorierijke voedingsmiddelen. Als je moe bent, maakt je lichaam meer van het hormoon aan waardoor je honger krijgt. Hierdoor zal de eetlust dus enorm gaan toenemen. Daarbij komt nog het feit dat als je moe bent je juist minder van het hormoon aanmaakt dat je vertelt dat je vol bent. Een kind voelt zich dus niet alleen hongerig, maar eet ook meer dan normaal voordat het zich realiseert vol te zitten. Niet genoeg slapen verhoogt het risico op diabetes en een ongezonde gewichtstoename.  Dit geldt ook voor volwassenen.
  
• Slecht oordeel
  Oververmoeide kinderen maken doorgaans slechtere beslissingen. Ook bij tieners schuilt hier weer een gevaar. Ze posten wellicht net die verkeerde foto op Instagram of stappen bij iemand in de auto die gedronken heeft.
  
• Ongevallen
  Vermoeide kinderen komen eerder in aanrakingen met ongevallen, waaronder sportblessures. Tieners die al auto mogen rijden, zitten nogal eens slaperig achter het stuur. Dit kan uiteraard voor ernstige situaties zorgen.

Tot slot …

Slapen is heel belangrijk voor een geestelijke en lichamelijke gezondheid. Dit geldt voor volwassenen én kinderen. Bij een slaaptekort kunnen er vervelende problemen ontstaan. Het is daarom belangrijk dat je als ouder serieus omgaat met de bedtijden van je kind(eren). Natuurlijk is ieder kind verschillend en zijn hun behoeften dus ook verschillend. Toch kan het prettig zijn om je aan bepaalde richtlijnen te houden. Zorg vooral bij jonge kinderen voor een vaste routine en wees consequent. Kinderen zijn een kei in tijdrekken en willen het liefst nooit naar bed. Leg het belang van slapen goed aan ze uit en maak een fijn bedritueel. Hierdoor ziet niemand meer op tegen de avond en gaat je kind ontspannen slapen.

Wil je toch wat extra hulp? Dat is helemaal niet gek, heel veel ouders maken gebruik van een slaaphulp. Velen vinden de Numsy het beste middel tegen slaaproblemen. Deze slaaptherapie is wetenschappelijk bewezen en heeft een groot aantal voordelen:

• Je kind zal sneller in slaap vallen
• Tot 12 uur non-stop spelen
• LED aan/uit functie
• Compact, draagbaar en licht
• Ruime keuze aan geluiden

Goed om te weten:

• Deze slaaphulp is al te gebruiken vanaf 0 jaar en brengt geen schade aan (wetenschappelijk bewezen)
• Niet last van een adapter of stekker, alleen een USB kabel
• Inclusief gebruikshandleiding

Let op: Er is veel vraag naar dit product, aarzel dus niet te lang. Bestellen kan via de linkjes van bol.com hieronder.

Bestel hier de slaaphulp voor jouw kind en geniet samen weer van een goede nachtrust >>

Bronnen:
PubMed US National Library of Medicine National Institutes of Health
ScienceDaily | Your source for he latest research news
AAP News & Journals Gateway
WebMD

1 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26817934
2 https://www.sciencedaily.com/releases/2017/05/170504083146.htm
3 https://www.aappublications.org/content/early/2014/06/24/aapnews.20140624-2
https://www.webmd.com/parenting/guide/sleep-children#1
https://www.webmd.com/parenting/raising-fit-kids/recharge/bedtime-routine-tips#1
https://www.webmd.com/parenting/raising-fit-kids/recharge/features/brain-without-sleep#1

Beeldmateriaal:
Baby photo created by freepik – www.freepik.com
Girl photo created by freepik – www.freepik.com
Kid photo created by freepik – www.freepik.com
Background photo created by bearfotos – www.freepik.com
Family photo created by freepik – www.freepik.com