Ik krijg geregeld mailtjes van mensen die klagen dat ze elke ochtend vroeg wakker worden en daarna niet meer kunnen slapen. Ze vragen zich af hoe dit komt en wat ze daaraan kunnen doen. Ik vind dit absoluut geen rare vraag. Zelf heb ik namelijk ook een aantal jaren dit probleem gehad.
Iedere ochtend werd ik vroeg wakker. En vroeg is ook echt vroeg; meestal was dit tussen 4 en 5 uur. Veel te vroeg dus om al op te staan. Maar slapen ging niet meer, dus waren mijn nachten veel te kort en was ik overdag alleen maar moe.
Als ik even doorvraag aan mijn cliënten, valt mij op dat veel te kampen hebben met stress. Weet je dat dit serieus een echte boosdoener is voor vroeg wakker worden?! Natuurlijk zijn er naast stress ook andere oorzaken. Je leest ze allemaal in dit artikel.
Tip van Mireille (Slaapcoach):
Zorgt absoluut voor een diepere slaap
Nooit meer vroeg wakker? Dit heb je nodig >>
4 oorzaken van vroeg wakker worden
Te vroeg wakker worden is een veel voorkomend probleem. Het komt bij verschillende mensen voor en heeft meestal niets te maken met gezondheid of leeftijd. Het is een verontrustende slaapstoornis en zorgt bij veel mensen voor een uitgeput gevoel. Gelukkig zijn er verschillende behandelingsopties en veranderingen in levensstijl die je kunnen helpen om weer een volledige nachtrust te krijgen.
Er zijn diverse redenen waarom je eerder wakker wordt dan je zou willen. In dit artikel behandel ik de vier meest bekende oorzaken.
1- Vroeg wakker worden door slapeloosheid
Als je veel moeite hebt om in slaap te vallen, in slaap te blijven of beide, heb je een slaapstoornis die slapeloosheid wordt genoemd. Als je last van slapeloosheid hebt, kun je zowel korte (acute) als langdurige (chronische) symptomen hebben. Acute slapeloosheid treedt meestal op in een bepaalde situatie. Vaak duurt dit enkele dagen tot enkele weken. Als je meer dan drie keer per week en langer dan drie maanden last van slapeloosheid hebt, kun je stellen dat je last hebt van chronische slapeloosheid.
Er zijn een aantal risicofactoren voor slapeloosheid. Dit zijn onder andere:
- Bepaalde medicijnen
- Een levensstijl waarbij je veel zit, bijvoorbeeld een baan op kantoor
- Jetlag door reizen
- Laag inkomen (zorgen)
- Verhoogde stressniveaus
- Angst, depressie en andere emotionele stoornissen
- Geestesziekte
- Gezondheidsproblemen die een slaapcycli beïnvloeden
- Misbruik van genotsmiddelen (roken, drugs, alcohol)
- Onregelmatige werktijden (nachtdiensten)
Enkele van de medische aandoeningen die slapeloosheid kunnen veroorzaken, zijn onder andere:
- Ademhalingsproblemen zoals allergieën of astma
- Neurologische aandoeningen
- Slaapapneu
- Lichaamspijn (artritische, neuropatische of anderszins chronische pijn)
- Hormonale stoornissen
- Schildklierdisfunctie (hypothyreoïdie, hyperthyreoïdie, Hashimoto’s etc.)
- GI-problemen zoals zure reflux
Mensen met slapeloosheid hebben soms het gevoel dat ze wel kunnen slapen, maar merken dat ze niet fris wakker worden. Dit komt omdat ze niet genoeg diepe slaap krijgen. Dit kan ervoor zorgen dat je in een cyclus van stress en angst terecht komt als je ’s morgens te vroeg wakker wordt.
Als je veel stress en angst ervaart, wil ik je graag de cursus van Frank de Moei aanbevelen. Hij is professioneel coach en trainer met diploma’s in Life-Coaching en Positieve Psychologie.
Met zijn online cursus stress verminderen ontdek je de beste manier om zorgen en stress los te laten. Het hoeft geen jaren te duren om ontspanning te ervaren!
Bekijk hier uitgebreide informatie over deze e-cursus >>
Extra fijn is de 100% Tevredenheid Garantie gedurende 15 dagen. Geen resultaat? Geld terug!
2- Vroeg wakker worden door angst
Deze emotie is er in vele vormen en kan wel degelijk je slaap verstoren. Terwijl slapeloosheid meestal wordt geassocieerd met angst (bang dat in slaap vallen niet lukt), kunnen angstgevoelens voor een bepaalde situatie of gebeurtenis er natuurlijk ook voor zorgen dat je minder slaapt. Angststoornissen worden in het algemeen geassocieerd met allerlei soorten slapeloosheid.
Toch is het niet zo dat je een angststoornis moet hebben om slaapproblemen te ervaren. Er zijn ook indirecte problemen die angst en slaaptekort kunnen veroorzaken. Dit zijn bijvoorbeeld:
- Stress door je werk
- Overlijden van een familielid of goede vriend
- Problemen in de familie
- Verlies van je baan
- Spanning in je relatie
- Scheiden
Als je te vroeg wakker wordt en je wekker pas over een paar uur gaat, kan dat zoveel angst veroorzaken dat je niet meer in slaap kunt vallen. Meestal ga je kijken hoe laat het is en ontdek je hoe weinig slaap je hebt gehad, je vraagt je af of je de rest van de uren nog wel zult slapen en je bent misschien bang dat je je wekker niet hoort als je toch in slaap valt. Dit soort gedachten kan jou allemaal wakker houden in de vroege ochtend.
3- Op tijd wakker door slaapveranderingen die samenhangen met leeftijd
Naarmate je ouder wordt, zorgen veranderingen in je circadiaans ritme ervoor dat je ’s nachts minder uren slaap nodig hebt. Dit kan ervoor zorgen dat jouw slaapritme verstoord wordt en je dus ’s ochtends te vroeg wakker wordt.
Voor vrouwen zijn vooral hormonale verschuivingen door de menopauze de oorzaak van een verstoorde slaap. Je kunt hier meer over lezen in mijn blog over slecht slapen tijdens de overgang. Bij mannen gaat op latere leeftijd de prostaat voor urinewegproblemen zorgen. Ook dan is het lastiger om de hele nacht door te slapen.
Er zijn veel volwassenen die in het ‘midden’ van hun leven last krijgen van slaapproblemen. Dit komt niet alleen maar door leeftijd en hormonale veranderingen. Er zijn ook een aantal belangrijke indirecte problemen welke zorgen voor slapeloosheid. Hierbij kun je denken aan:
- Zorgen om of zorgen voor bejaarde ouders
- Gebruik van medicijnen
- Verlies van een partner (overlijden of een scheiding)
- ‘Leeg nest’ (kinderen de deur uit)
- Stress van werk
Al deze factoren kunnen ervoor zorgen dat het lastiger wordt om in slaap te vallen of dat je ’s ochtends heel vroeg wakker bent.
4- Vroeg wakker worden door zwangerschap
Tijdens een zwangerschap is het heel normaal dat je tijdelijk last hebt van slapeloosheid. Dit komt vooral veel voor tijdens het eerste en derde trimester. In de eerste fase maakt je lichaam snel een aantal fysieke en hormonale veranderingen door.
Een aantal bekende klachten die ervoor zorgen dat je minder goed kunt slapen zijn:
- Brandend maagzuur
- Drang om hele nacht te plassen
- Ochtendmisselijkheid
- Rugpijn
- Kramp in benen
- Kortademig
- Gevoelige borsten
- Levendige dromen
- Buikpijn
Vaak merk je dat slaapstoornissen door een zwangerschap tijdens het tweede trimester verminderen. Maak daar dan ook optimaal gebruik van. In het derde trimester verandert je lichaam steeds meer doordat je baby groter wordt. Ook dan kan het weer moeilijker worden om te slapen. In deze fase hebben vrouwen vaak last van sinuscongestie (symptomen: verstopte neus of loopneus, keelpijn, hoofdpijn, hoesten en vermoeidheid), rusteloze benen, pijn in de heupen of een drang om steeds te plassen. Het is niet gek dat deze ongemakken jouw slaap behoorlijk verstoren.
Vroeg wakker worden stoppen
Er zijn verschillende manieren om het te vroeg wakker worden te behandelen. Natuurlijk hangt dit af van de oorzaak. Bij twijfel is het altijd verstandig om je huisarts te bezoeken. Deze kan emotionele stoornissen zoals angst en depressie, slapeloosheid en mogelijk medische aandoeningen die slaapproblemen kunnen veroorzaken bij je uitsluiten. Mocht zoiets of een andere onderliggende aandoening er namelijk voor zorgen dat je last hebt van slapeloosheid, kan jouw huisarts veranderingen in levensstijl of medicijnen voorschrijven om je slaapvermogen te herstellen.
Voor zwangere vrouwen is het een ander verhaal. Zodra de baby geboren is, zouden de symptomen moeten verdwijnen. Natuurlijk is slaaptekort met een pasgeboren baby de eerste maanden nog vrij normaal. Raadpleeg echter wel altijd een huisarts als je symptomen van een postnatale depressie ontwikkelt. In deze periode kun je ook gerust hulp vragen aan familie of vrienden. Wellicht kunnen zij wat taken uit handen nemen zodat jij wat extra uurtjes kunt slapen.
Soms kunnen slaapproblemen worden gecorrigeerd door een aantal eenvoudige veranderingen in je omgeving en je levensstijl. Hieronder zie je een overzicht:
- Houd je kamer donker als je te vroeg wakker wordt
- Eet eerder op de avond je laatste maaltijd
- Niet veel drinken (of waterhoudend voedsel eten) twee uren voor het slapengaan
- Voor het slapengaan geen snacks eten die je spijsvertering kunnen verstoren. Eet liever flauw en gemakkelijk verteerbaar voedsel
- Zorg voor een strak slaapschema (iedere dag zelfde tijd naar bed, zelfde tijd opstaan)
- Regelmatig sporten
- Vermijd uitslapen als je slecht geslapen hebt
- Journaling
- Zorg voor een goede temperatuur op je slaapkamer
- Beoefen ontspanningstechnieken zoals diep ademhalen en zelfhypnose
- Beperk powernappen (dutjes overdag), vooral lange dutjes laat in de middag.
- Drink na 13.00 of 14.00 uur het liefst geen cafeïnehoudende dranken meer en gebruik ook na dit tijdstip niet meer stimulerende middelen
- Ga voor het slapengaan mediteren, zachte yoga doen, iets lezen, naar muziek luisteren of neem een warm bad
- Evalueer opnieuw tijd- en stressmanagementvaardigheden
- Blokkeer licht in je slaapkamer en zorg dat het stil, donker en comfortabel is. Draai je wekker om en zorg ook dat andere kleine (of knipperende) lampjes in je slaapkamer uit zijn
Raadpleeg bij ernstige slaapproblemen altijd een arts. Hij of zij kan behandelingen aanbevelen waarbij circadiaanse ritmeproblemen en denkpatronen worden aangepakt.
Slaapmasker zorgt voor diepere slaap
Veel mensen die te vroeg wakker worden, blijken baat te hebben bij het dragen van een slaapmasker. Hierboven heb je gelezen dat het verstandig is om je kamer donker te houden als je steeds vroeg wakker wordt. Dat kan soms heel ingewikkeld zijn. Een mooie oplossing hiervoor is een slaapmasker.
Als slaapcoach kan ik je absoluut de Manta Sleep Mask aanraden. Aan dit masker zitten zo ongelooflijk veel voordelen. Dit zijn onder andere:
- geen druk op je ogen (of oogleden)
- verstelbaar, dus altijd een perfecte pasvorm
- geschikt voor alle slaaphoudingen (rug, zij en buik)
- licht van gewicht
- hoogwaardig materiaal en duurzaam
- geeft enorme boost voor slaapkwaliteit
En het allerbelangrijkste: de Manta Sleep Mask is 100% verduisterend.
Nieuwsgierig geworden? Bekijk hier alle informatie >>
(meer dan 3000 reviews)
Als je elke ochtend vroeg wakker bent, zou ik het zeker proberen! Je loopt geen enkel risico met de ‘niet goed, geld terug garantie’.
Tot slot …
Vroeg wakker worden is zowel ongemakkelijk als verontrustend. Een gebrek aan voldoende slap kan tot tal van andere gezondheidsproblemen leiden. Heb je het idee dat je jouw slaapprobleem niet alleen kunt oplossen? Raadpleeg dan absoluut je huisarts. Hij of zij kan de reden vaststellen waarom je te vroeg wakker wordt. Soms kan een onderliggende gezondheidsprobleem zorgen voor slapeloosheid. Met de juiste behandelingen of adviezen kunnen slaapstoornissen met succes opgelost worden.
Om goed in slaap te kunnen vallen is het noodzakelijk dat je rustig bent. Stress en angst zijn vaak de oorzaak van lang wakker liggen of onrustig slapen. Ook meerdere keren in de nacht wakker worden duidt op onrust in jouw lichaam.
Zelf heb ik ooit ook last gehad van slapeloosheid. De ‘Perfect slapen in 7 stappen’ methode kan ik je dan ook absoluut aanraden. Deze methode is ontwikkeld door een concullega. Maar hoe erg is dat? Het gaat erom dat mensen met slapeloosheid geholpen worden. Dus ook jij! Ik wil het je gewoon niet onthouden omdat juist nu de prijs enorm scherp is! Bekijk hier meer info >>
Bronnen:
Healthline
https://www.healthline.com/health/waking-up-too-early