Voel jij ’s nachts ook een onaangenaam gevoel in je benen en heb je een overweldigende drang om ze steeds te bewegen? Grote kans dat je last hebt van rusteloze benen. Een ontzettend vervelende neurologische aandoening die je slaap verstoort en daardoor zorgt voor slaperigheid en vermoeidheid overdag.
Die drang om je benen te bewegen is het meest intens als je ontspannen bent of probeert te slapen. Het is belangrijk aandacht te schenken aan deze aandoening. In combinatie met slaapgebrek kunnen rusteloze benen namelijk zorgen voor andere gezondheidsproblemen, waaronder een depressie.
Tip van Mireille (Slaapcoach):
Ook geschikt voor zwangere vrouwen
Wil jij geen rusteloze benen meer in de nacht? Dit heb je nodig >>
Ik kan uit eigen ervaring zeggen dat magnesium bij mij heel goed heeft geholpen. Ik raad het product van Orthica aan omdat ik zelf altijd de voorkeur geef aan hoogwaardige supplementen. Deze zijn doorgaans wel iets duurder, maar er zitten geen schadelijke hulpstoffen in verwerkt. Bovendien worden deze producten beter opgenomen in je lichaam dan de goedkopere varianten van bijvoorbeeld een Kruidvat of Hema.
Rusteloze benen noemt men ook wel restless legs
Rusteloze benen worden ook wel restless legs genoemd. Je kunt het op elke leeftijd ervaren, maar meestal is het ernstiger op middelbare leeftijd of later. Doorgaans hebben vrouwen er vaker last van dan mannen.
Het restless legs syndroom kan een enorme impact op je leven hebben. Iedere nacht ongewone sensaties voelen, zoals een tintelend, kruipend of trekkend gevoel in je benen verstoort uiteraard enorm je nachtrust.
Het restless legs syndroom kan gelukkig ook in een milde vorm voorkomen. Symptomen treden dan niet elke nacht op en deze bewegingen zou je dan meer kunnen toeschrijven aan rusteloosheid, nervositeit of stress.
Wat zijn de symptomen van rusteloze benen?
Het meest prominente symptoom is natuurlijk de drang om steeds je benen te bewegen terwijl je stil zit of in bed ligt. Als je een ernstige vorm van het restless legs syndroom hebt, is het een hele uitdaging om dat te negeren.
Eenvoudige activiteiten zoals naar de film gaan of een lange vliegreis kunnen een moeilijke opgave zijn. Omdat de symptomen ’s nachts erger zijn, hebben veel mensen moeite om in slaap te vallen of moeite om in slaap te blijven. Hierdoor ontstaat een slaapgebrek wat schade kan aanrichten aan de fysieke en emotionele gezondheid.
De symptomen van rusteloze benen treffen meestal beide kanten van het lichaam, maar sommige mensen hebben het aan één kant. Bij de milde vorm kunnen de symptomen komen en gaan. Het nare is dat het restless legs syndroom ook andere delen van je lichaam kan beïnvloeden, inclusief je armen en hoofd.
Bij de meeste mensen die last hebben van rusteloze benen verergeren de symptomen naarmate ze ouder worden. Meestal wordt beweging ingezet om de symptomen te verlichten. Dat kan bijvoorbeeld betekenen dat je midden in de nacht een stukje over de bovenverdieping gaat lopen of heel veel draait in bed. Als je met een partner in bed slaapt, kan dit ook zijn of haar slaap verstoren. Het restless legs syndroom brengt dus nogal wat teweeg.
De oorzaak van rusteloze benen
De oorzaak van rusteloze benen is meestal een mysterie. Het kan zijn dat je genetische aanleg hebt, maar het kan ook een milieutrigger zijn. Meer dan 40 procent (1) van de mensen met het restless legs syndroom heeft een familiegeschiedenis van de aandoening. In feite zijn er vijf genvarianten geassocieerd met het restless legs syndroom. Als het in een familie voorkomt, beginnen de symptomen meestal vóór de leeftijd van 40 jaar.
Het syndroom van rusteloze benen kan worden gekoppeld aan een verstoring van de dopamine-routes in de hersenen. De ziekte van Parkinson is ook gerelateerd aan dopamine. Dat kan verklaren dat veel mensen met Parkinson óók last hebben van rusteloze benen.
Tevens is het mogelijk dat bepaalde stoffen zoals cafeïne en alcohol symptomen kunnen veroorzaken of versterken. Andere mogelijke oorzaken zijn het gebruik van bepaalde medicijnen. Dat zijn medicijnen om de volgende klachten te behandelen:
- Allergieën
- Misselijkheid
- Depressie
- Psychose
Rusteloze benen tijdens je zwangerschap
Een zwangerschap kan ook een oorzaak zijn van het rusteloze benen syndroom. Tijdens de zwangerschap kan een vrouw deze aandoening ontwikkelen. Meestal beginnen de symptomen in het derde trimester. De reden waarom zwangere vrouwen extra gevoelig voor rusteloze benen zijn, is niet helemaal duidelijk. Het kan een verband houden met de volgende factoren:
- Hormonale schommelingen
- Tekort aan mineralen
- Een onbalans in de neurotransmitter dopamine
Gelukkig is er ook goed nieuws. In de meeste zwangerschapsgerelateerde gevallen van het rusteloze benen syndroom verdwijnen de symptomen binnen enkele dagen of weken na de geboorte.
Toch is het moeilijk om de symptomen van het restless legs syndroom te onderscheiden van de ‘gewone’ zwangerschapskwaaltjes. Zwangere vrouwen kunnen namelijk gewoon al krampen in hun benen en slaapproblemen ervaren.
Als je twijfelt kun je dus het beste even contact opnemen met je huisarts. Mogelijk zal hij of zij je testen op een ijzertekort of andere tekortkomingen.
Wat je altijd kunt doen, is enkele van deze technieken proberen:
- Zorg dat je niet te lang stilzit, vooral niet in de avond
- Zorg ervoor dat je alle voedingsstoffen binnenkrijgt die je nodig hebt
- Houd een regelmatig slaapschema aan
- Probeer hitte of kou op je benen te gebruiken op het moment dat ze je storen
- Probeer elke dag een kleine oefening te doen; dat kan al een kleine middagwandeling zijn
- Vermijd cafeïne, alcohol, roken en antihistaminica
- Masseer je benen of doe rekoefeningen vlak voordat je naar bed gaat
Let op: sommige medicijnen voor het restless legs syndroom zijn niet veilig tijdens een zwangerschap!
Risicofactoren voor rusteloze benen
Bepaalde factoren zouden ervoor kunnen zorgen dat je in een hogere risicocategorie komt voor het restless legs syndroom. Toch blijft het onzeker of een van deze factoren daadwerkelijk het syndroom veroorzaakt. Enkele factoren zijn:
Geslacht
Vrouwen hebben twee keer zoveel kans als mannen om het rusteloze benen syndroom te krijgen.
Leeftijd
Hoewel je op elke leeftijd rusteloze benen kunt krijgen, komt het vaker voor na de middelbare leeftijd. Het is dan ook vaak ernstiger.
Etniciteit
Iedereen kan last krijgen van rusteloze benen. Toch komt het vaker voor bij mensen van Noord-Europese afkomst.
Chronische ziekten
Sommige aandoeningen kunnen leiden tot het restless legs syndroom. Dit zijn bijvoorbeeld diabetes, nierfalen en perifere neuropathie. Een behandeling van de aandoening verlicht vaak de symptomen van het restless legs syndroom.
Medicijnen
Bepaalde medicijnen kunnen de symptomen van rusteloze benen veroorzaken of verergeren. Een aantal bekende zijn: antidepressiva, antipsychotica, antinausea en antihistaminica.
Zwangerschap
Vooral in het laatste trimester ontwikkelen sommige vrouwen het rusteloze benen syndroom. Gelukkig verdwijnt dit meestal binnen enkele dagen tot weken na de bevalling.
Familiegeschiedenis
Als andere mensen in je familie last hebben van rusteloze benen, heb je daar zelf ook meer kans op.
Als je vaak last hebt van rusteloze benen in de nacht, kan dit je algehele gezondheid en kwaliteit van leven beïnvloeden. Wie het restless legs syndroom heeft in combinatie met een chronisch slaaptekort loopt mogelijk een hoger risico op:
- Beroerte
- Nierziekte
- Depressie
- Suikerziekte
- Hartziekte
Diagnose rusteloze benen
Er bestaat geen test die bij jou het restless legs syndroom kan bevestigen of uitsluiten. Een groot deel van de diagnose is gebaseerd op de beschrijving van jouw symptomen.
Voor een diagnose van het syndroom moet het volgende aanwezig zijn:
- Overweldigende drang om te bewegen, meestal vergezeld met vreemde sensaties
- Wanneer je probeert te ontspannen of wanneer je slaapt worden zintuigelijke symptomen geactiveerd
- Als je beweegt verminderen zintuigelijke symptomen
- Tijdens de nacht worden symptomen erger en zijn mild of afwezig aan het begin van de dag
Maar zelfs als je aan al deze criteria voldoet, heb je waarschijnlijk nog steeds een lichamelijk onderzoek nodig. Een arts zal bijna altijd willen controleren of er geen andere neurologische redenen zijn voor jouw symptomen. Geef je arts daarom altijd informatie over medicijnen en supplementen die je gebruikt en vertel hem of haar als je chronische gezondheidsproblemen hebt.
Tijdens bloedonderzoek kan er gekeken worden of er een tekort is aan ijzer en of er andere tekortkomingen of afwijkingen zijn. Als er ook maar enig teken is dat het iets anders kan zijn dan het restless legs syndroom, zul je doorverwezen worden naar een slaapspecialist, neuroloog of andere specialist.
Bij kinderen kan het lastig zijn om het restless legs syndroom te diagnosticeren. Vaak vinden zij het moeilijk om hun symptomen te beschrijven.
Wat te doen tegen rusteloze benen?
Allereerst: magnesium kan zeker helpen! Ik gebruik het zelf ook. Hierbij raad ik Orthica aan. Een hoogwaardig supplement zonder schadelijke hulpstoffen.
Natuurlijk zijn er ook huismiddeltjes die de klachten iets kunnen verminderen. De kans dat de symptomen volledig verdwijnen is helaas niet zo heel groot. Maar het is altijd het proberen waard.
Dit gaat vaak met een beetje vallen en opstaan, want wat voor de een helpt doet bij de ander misschien helemaal niets. Het zou fijn zijn als jij op een gegeven moment weet wat bij jou past en dat jouw klachten milder worden.
Hier zijn een paar die je kunt proberen:
- Ga voor het slapen in een warm bad
- Masseer of strek je beenspieren ’s avonds
- Ga elke dag bewegen. Bijvoorbeeld wandelen of zwemmen
- Gebruik als je symptomen ervaart een verwarmingskussen of een ice pack
- Verminder of stop met inname van cafeïne en alcohol en probeer te stoppen met roken
- Streef naar een regelmatig slaapschema. Ga elke dag op dezelfde tijd naar bed en sta op dezelfde tijd op
- Probeer yoga of slaapmeditatie
Bekijk hier uitgebreide info >>
Krampen in kuiten
Veel mensen omschrijven het gevoel van rusteloze benen als krampen in kuiten. Hiervoor gelden uiteraard dezelfde huismiddeltjes als hierboven beschreven. Nog een extra tip is om bepaalde dingen eerder op de dag te plannen. Met een vliegreis is dat niet altijd mogelijk. Maar als je lang in een auto moet zitten, zal dat beter gaan aan het begin van de dag.
Bij een ijzertekort (of een ander voedingsgebrek) kun je aan een voedingsdeskundige vragen hoe je jouw eetpatroon kunt verbeteren. Voeg niet zomaar voedingssupplementen toe, dit kan schadelijk zijn als je niet een tekort hebt. Overleg dus altijd met een arts.
Het is ook mogelijk om medicijnen te nemen als je last hebt van krampen in je kuiten. Zo bestaan er geneesmiddelen die dopamine verhogen, slaapmiddelen en spierverslappers, verdovende middelen en anti-epileptica. Omdat ik geen arts ben, kan ik daar verder geen inhoudelijke informatie over verstrekken.
Er zijn natuurlijk ook medicijnen voor krampen in kuiten die je zónder recept kunt verkrijgen. Mocht je last hebben van een milde vorm is dat altijd een optie om mee te starten. Wie weet heb jij er zo goed baat bij dat een bezoek aan de huisarts niet meer nodig is.
Rusteloze benen oma weet raad
Een stuk zeep in bed; dat is echt zo’n grootmoeders tip. En daarom raad ik je aan om dit gewoon te proberen. Er zijn namelijk heel veel mensen die beweren er baat bij te hebben. Volgens sommige artsen zou het kunnen helpen omdat er magnesium in zeep zit. Magnesiumsupplementen kunnen er namelijk voor zorgen dat je nachtelijke krampen drastisch verminderen. Daarnaast bevordert magnesium een gezonde slaap.
Deze techniek is heel eenvoudig: leg gewoon een stuk zeep onder je laken en kijk wat er gaat gebeuren. Zorg wel dat het een natuurlijke zeep is met etherische oliën. Er zullen altijd mensen zijn die denken dat dit grote onzin is.
Ik zelf denk in dit soort gevallen altijd: baat het niet, dan schaadt het niet. Je doet niet iets onverantwoords voor je gezondheid en stel dat het wel helpt?! Je kunt er ook voor kiezen om magnesium als supplement te slikken.
Tijdens mijn ziekte van Lyme had ik geregeld last van rusteloze benen. Dat is heel erg verminderd door het dagelijks slikken van magnesium. Ik kan je hierbij de magnesium van Orthica aanbevelen.
Ik gebruik liever geen synthetische middelen en Orthica staat bekend als een heel verantwoord product. Het bevat dan ook geen: gluten, lactose, soja-eiwit, gist, sacharose, synthetische conserveermiddelen, synthetische kleur-, geur- en smaakstoffen en is geschikt voor veganisten.
Je kunt het heel eenvoudig bij de grootste online drogisterij van Nederland bestellen:
Shop je liever bij bol.com?
Rusteloze benen bij kinderen
Net als bij volwassenen kunnen ook kinderen dezelfde tintelingen en trekken in hun benen ervaren. Vaak vinden ze het alleen heel moeilijk om te beschrijven. Soms noemen ze het dan ook “griezelige kriebels”. Maar ook kinderen hebben een overweldigende drang om hun benen te bewegen. Zij hebben vaker dan volwassenen ook symptomen overdag.
Rusteloosheid in je benen kan enorm je slaap verstoren. Dat geldt dus net zo goed voor de kinderen die er last van hebben. Hierdoor kunnen ze overdag onoplettend worden, prikkelbaar of onrustig lijken. Vaak worden deze kinderen dan als verstorend of hyperactief bestempeld. Een diagnose zou in zo’n geval dus heel fijn zijn. Door een eventuele behandeling kunnen de problemen aangepakt worden en daardoor schoolprestaties verbeteren.
Om het restless legs syndroom bij kinderen tot 12 jaar te diagnosticeren, moet aan de volwassen criteria voldaan worden:
- Symptomen worden in de nacht erger
- Symptomen worden geactiveerd wanneer het kind probeert te ontspannen of te slapen
- Overweldigende drang om te bewegen, meestal vergezeld van vreemde sensaties
- Symptomen verminderen als het kind beweegt
Daarnaast moet het kind het gevoel in zijn of haar benen in eigen woorden kunnen beschrijven.
Lukt bovenstaande niet, dan moeten twee van deze waar zijn:
- Een biologische ouder of broer of zus heeft of had last van rusteloze benen
- Het kind heeft een klinische slaapstoornis passend bij de leeftijd
- Een slaapstudie bevestigt een periodieke ledematenbewegingsindex van vijf of meer per uur slaap
Natuurlijk moeten voedingstekorten aangepakt worden en zal cafeïne vermeden moeten worden. Daarnaast is het heel belangrijk dat het kind leert om een goede slaapgewoontes te ontwikkelen. Indien een arts het nodig vindt, kunnen er medicijnen voorgeschreven worden.
Welke voeding wordt aanbevolen bij rusteloze benen?
In principe zijn er geen specifieke voedingsrichtlijnen voor mensen met het restless legs syndroom. Maar uiteraard is het altijd goed om je dieet eens te herzien en ervoor te zorgen dat je voldoende vitamines en voedingsstoffen binnenkrijgt.
Bij een tekort aan ijzer kun je meer van dit ijzerrijke voedsel aan je dieet toevoegen:
- Bonen
- Rood vlees en varkensvlees
- Gedroogd fruit
- Erwten
- Gevogelte en zeevruchten
- Donkergroene bladgroenten
- Met ijzer verrijkte voedingsmiddelen zoals bepaalde granen, pasta en brood
Zelf heb ik een keer na een operatie een gigantisch ijzertekort gehad. Wat mij enorm heeft geholpen is Floradix. Het is niet zo heel smakelijk, maar het werkt echt goed. Ik had al heel veel andere middelen geprobeerd, maar met Floradix knapte ik opeens enorm op. Ik vind het een hele mooie aanvulling op een dieet.
Shop je liever bij bol.com?
Goed om te weten is dat vitamine C je lichaam helpt om ijzer op te nemen. Je kunt dus je ijzerrijke voedsel combineren met deze bronnen van vitamine C:
- Tomaten en paprika’s
- Grapefruit, sinaasappels, mandarijnen, aardbeien, kiwi en meloen
- Citrus sappen
- Broccoli en bladgroenten
Alcohol en cafeïne
Alcohol kan absoluut het restless legs syndroom erger maken. Het is daarnaast bewezen dat alcohol de slaap verstoort. Probeer dit daarom te vermijden; vooral in de avond.
Cafeïne is lastiger. Bij sommige mensen verergert het de symptomen, terwijl het anderen juist helpt. Ik zou je aanraden hier gewoon eens mee te experimenteren. Zo kom je er vanzelf achter of cafeïne wel of niet nadelig is.
Tot slot …
De symptomen van rusteloze benen kunnen het bijna onmogelijk maken om in slaap te vallen of om in slaap te blijven. Slaaptekort en vermoeidheid kunnen echt gevaarlijk zijn voor je gezondheid en welzijn. Het is daarom belangrijk dat je probeert je nachtrust te verbeteren.
Hier zijn een aantal dingen die je zou kunnen doen:
- Zorg ervoor dat je in een donkere slaapkamer gaat slapen. Zorg dus voor goede gordijnen die het buitenlicht tegenhouden.
- Verwijder alle digitale apparaten die te dicht bij je bed staan.
- Zorg voor een opgeruimde slaapkamer. Rommel dus opruimen.
- Zorg voor een goede temperatuur; ideaal is rond de 18 graden. Je moet absoluut niet oververhit raken.
- Gebruik één uur (het liefst twee uur) voor het slapengaan geen elektronische apparaten meer.
- Masseer vlak voor het slapengaan je benen of neem een warm bad of warme douche.
- Probeer te slapen met een kussen tussen je benen. Dit kan voorkomen dat je zenuwen samendrukken en symptomen veroorzaken.
- Bekijk eens goed je kussen en matras. Als ze oud en klonterig zijn, is het misschien tijd deze eens te vervangen. Daarnaast loont het om te investeren in comfortabel beddengoed en nachtkleding.
- Probeer een natuurlijk slaapritme te creëren; elke avond op hetzelfde tijdstip naar bed en elke ochtend op hetzelfde tijdstip opstaan.
Het e-book “20 tips om snel in slaap te vallen” kun je hier GRATIS downloaden! >>>
Bronnen:
Harvard Health Publishing | Trusted advice for a healthier life
1 https://www.health.harvard.edu/diseases-and-conditions/what-to-do-about-restless-legs-syndrome