21 HSP kenmerken en waarom slaap zo belangrijk is voor hooggevoelige mensen

HSP wat is dat eigenlijk? HSP staat voor: Highly Sensitive Person. In het Nederlands: Een hoog sensitief persoon (zeer gevoelig persoon). Waarschijnlijk heb je er wel eens van gehoord en wil je er meer over weten. Dan zit je hier helemaal goed. In dit artikel lees je namelijk de 21 meest bekende HSP kenmerken en ontdek je wellicht waarom je je altijd wat anders hebt gevoeld dan de meeste mensen om je heen.

Natuurlijk blijft het niet bij die 21 HSP kenmerken. Als slaapcoach én ervaringsdeskundige (ik ben zelf ook een HSP-er) wil ik je graag helpen. Veel HSP-ers hebben namelijk moeite om in slaap te vallen. En juist als je zo hooggevoelig bent, is het heel belangrijk dat je goed en voldoende uren slaapt. Verderop in dit artikel lees je dan ook meer over slaapproblematiek bij hoog sensitieve personen.

Maar eerst wil ik je even een heel goede tip geven. Toen ik ontdekte dat ik hooggevoelig ben, heb ik heel veel gehad aan het werkboek voor hoog sensitieve personen. Deze is geschreven door Elaine N. Aron, zelf HSP-er. Zij combineerde wetenschappelijk onderzoek met haar ervaringen als therapeut en schreef diverse boeken over hooggevoeligheid.

Tip van Mireille (Slaapcoach):
Wil je leren omgaan met je hooggevoelige karakter? Dit heb je nodig >>

26+ reviews

YouTube video hoogsensitiviteit

Heb je er wel eens van gehoord, maar weet je niet precies wat hoogsensitiviteit is? In onderstaande video kun je een korte introductie bekijken. Deze is te kort om bepaalde HSP kenmerken en aspecten te kaderen, maar lang genoeg voor een eerste indicatie. Zo weet je waar het bij hoogsensitiviteit om draait.

HSP kenmerken | korte checklist

Als je hooggevoelig bent, lijkt het leven soms ingewikkeld en moeilijk. Maar weet dat hooggevoeligheid ook heel veel moois kan brengen. Je zult veel meer kunnen genieten van kleine dingen, je voelt mensen goed aan (wat vaak heel erg gewaardeerd wordt) en weet dat de wereld jou nodig heeft! Hieronder zie je een korte lijst met HSP kenmerken. Handig om snel even door te lopen. Wie weet is het een feest der herkenning.

• Veel details waarnemen
• Regelmatig even terugtrekken
• Vaak weten of voelen wat je nodig hebt
• Diep over dingen nadenken
• Vaak niet begrepen voelen
• Hard voor jezelf zijn
• Graag behulpzaam zijn
• Stemmingen van anderen aanvoelen
• Sterk rechtvaardigheidsgevoel
• Opkomen voor de underdog
• Gericht op anderen en hun behoeften
• Gewetensvol handelen
• Anders voelen dan anderen
• Sterker dan gemiddeld reageren op geluiden, geuren en/of licht
• Soms te complex denken of anderen vinden dat je ingewikkeld doet
• Opladen lukt goed in de natuur
• Diepgaande manier van verwerken
• Sfeer in een groep aanvoelen
• Snel verbanden leggen
• Gesteld op harmonie in jezelf en om je heen
• Tijd nodig om een antwoord te geven of keuze te maken
• Liever een-op-een contact dan in een groep
  
  Wil je meer weten over hooggevoeligheid? Lees dan vooral verder. Hieronder zijn een heel aantal HSP kenmerken uitgebreider beschreven.

21 HSP kenmerken – hoe gevoelig ben jij?

Als je een hoog sensitief persoon bent, kan het zijn dat je de wereld anders ervaart dan anderen. Dit komt door een biologisch verschil waarmee je bent geboren. Een hoog sensitief persoon is beslist niet raar, ziek of gek. Het is een karaktereigenschap. Als je deze goed inzet, kun je er alleen maar profijt van hebben.

Mensen met veel HSP kenmerken zijn vaak hoog sensitieve mensen en zijn zich meer bewust van subtiliteiten en verwerken informatie diepgaander. Dit betekent dat je als hoog sensitief persoon over het algemeen creatief, inzichtelijk en empathisch bent. Maar helaas betekent het ook dat je meer dan anderen vatbaar bent voor stress en overweldiging.

Slechts 15 tot 20 procent van de bevolking is HSP. Helaas word je hierdoor wel eens verkeerd begrepen. Ben je zelf een HSP-er? Als je de meeste van onderstaande HSP kenmerken hebt, is de kans zeer groot.

1 Emotioneel uitgeput
Als HSP-er hoef je niet noodzakelijk empathisch te zijn, maar je zult waarschijnlijk ontdekken dat je de neiging hebt om de emoties van andere mensen te ‘absorberen’. Bijna zoals een empathisch persoon dat zou doen. Het kan zomaar zo zijn dat als jij een kamer binnenloopt, je meteen de gemoedstoestand voelt van de mensen die daar aanwezig zijn.

Dit komt omdat hoog sensitieve personen zich zeer bewust zijn van subtiliteiten, inclusief gezichtsuitdrukkingen, lichaamstaal en toon, die andere mensen missen. Koppel dit aan het van nature hoge niveau van empathie van de gevoelige persoon en het is geen wonder dat HSP-ers emoties voelen die niet van henzelf zijn. Je zult begrijpen dat je hier emotioneel behoorlijk uitgeput van kunt raken.

2 Diep nadenken
Een HSP-er verwerkt informatie doorgaans diepgaand. Dit betekent dat je veel nadenkt over je ervaringen. Veel meer dan andere mensen. Helaas zit hier een keerzijde aan. Het kan namelijk zijn dat je hierdoor ook eerder negatief gaat denken. Sommige gebeurtenissen kunnen obsessief keer op keer in je hoofd afspelen. Dikwijls ontwikkelt een HSP-er daar ook angstige gedachten bij.

3 Lagere pijngrens
Omdat je als HSP-er zo gevoelig bent, voel je ook eerder allerlei pijntjes. Veel hoogsensitieve personen zijn veel gevoeliger voor bijvoorbeeld hoofdpijn, lichamelijke pijn, verwondingen, etc. dan niet HSP-ers.

4 Verkeerd begrepen
Het is heel jammer, maar nog te vaak wordt hoogsensitief verkeerd gelabeld. Misschien werd je in het verleden wel ‘verlegen’ of  ‘angstig’ genoemd. Misschien zeiden mensen wel dat er iets mis met je was. Maar ook heel veel HSP-ers worden bestempeld als introverte mensen. Dit komt omdat introverte mensen en hoogsensitieve mensen veel kenmerken gemeen hebben. 30 procent van de HSP-ers zijn echter in feite extraverte mensen.

5 Kritiek komt hard aan
Woorden zijn zó belangrijk voor een hooggevoelig persoon. Als je positieve woorden ontvangt, kun je het gevoel hebben dat je zweeft. Maar harde woorden komen heel erg binnen en doen zeer. Kritiek kan aanvoelen als een steek met een dolk. Dit is heel naar want negativiteit is giftig voor het verfijnde systeem van hooggevoelige personen.

6 Tijd alleen nodig
Of je nu een introverte of extraverte HSP-er bent, je hebt voldoende tijd nodig. Bij voorkeur alleen. Waarschijnlijk vind je het heerlijk om aan het einde van een lange dag je even terug te trekken. Het liefst in een stille en donkere kamer. Op deze manier kun je jouw stimulatieniveau verlagen, je zintuigen kalmeren en weer helemaal opladen.

7 Snel schrikken
Hoogsensitieve personen schrikken heel snel. Vooral van harde geluiden. Een motor die opeens vanuit het niks voorbij scheurt, een gil, een deur die hard dicht valt. Je kunt hier echt even van slag door raken.

8 Verandering is niet prettig
Een HSP-er houdt heel erg vast aan routines. Het bekende geeft houvast en zorgt voor een gevoel van veiligheid. In een nieuwe situatie zijn weer ontzettend veel nieuwe prikkels. Om deze reden kan verandering, of dat nou negatief of positief is, een hooggevoelig persoon echt van streek maken. Wanneer je bijvoorbeeld met een nieuwe date op stap gaat of je maakt promotie op je werk, dan kan dat je zowel stress als een heel gelukkig gevoel bezorgen. Over het algemeen hebben HSP-ers meer tijd nodig dan anderen om aan een nieuwe situatie te wennen.

9 Stimulerende middelen
Wie heeft dit nodig als je zenuwstelsel al op het hoogste niveau is gebracht? Sommige HSP-ers zijn gevoelig voor cafeïne en hebben er maar heel weinig van nodig om de gevolgen te voelen. En ook bij alcohol kan een HSP-er heel snel het effect voelen.

10 Schoonheid raakt enorm
Er zijn heel veel dingen die je enorm kunnen raken. Prachtige kunstwerken, rijke geuren, een heerlijke maaltijd of opzwepende melodieën. Al dit soort dingen kunnen een diepe indruk op jou hebben. Misschien heb je wel eens gemerkt dat muziek of bepaalde geluiden je in een bijna tranceachtige toestand brengen. Of dat je met ontzag kijkt naar de manier waarop de wind de bladeren vangt in het herfstzonlicht. Je begrijpt gewoon niet hoe andere mensen niet zo ontroerd zijn door schoonheid als jij.

11 Opmerkzaam
Omdat je dingen opmerkt die anderen missen, word je gezien als opmerkzaam en inzichtelijk. Het kan zijn dat je als kind al ouder overkwam dan je leeftijdsgenootjes. Weet dat de wereld afhankelijk is van zeer gevoelige mensen zoals jij. Zo kan er een meer medelevende en begripvolle plek van gemaakt worden.

12 Een conflict is als gif
Spanning of onenigheid in hechte relaties zul je diep voelen. Veel HSP-ers voelen zich zelfs tijdens een conflict lichamelijk ziek. Het gevolg is dat sommige hoogsensitieve personen conflicten vermijden. Ze doen of zeggen bijna alles om de ander gelukkig te houden. Dat is omdat een conflict zoveel pijn doet.

13 De omgeving is soms je vijand
Verhuizen naar een nieuw huis of een mooie reis maken; het is iets waar je eigenlijk enorm van zou moeten genieten. Maar voor veel hoogsensitieve personen kan het behoorlijk moeilijk zijn. Dit komt omdat je zintuigen worden gebombardeerd met ontzettend veel nieuwe prikkels. Neem dan ook de tijd om te wennen en accepteer het. Er komt vanzelf een moment dat het ook voor jou goed voelt.

14 Kleding
Waarschijnlijk ben je altijd al gevoelig geweest voor wat je draagt. Krassende stoffen of beperkende kleding, zoals broeken met een strakke tailleband of een panty, irriteren je echt. Ook labeltjes of naadjes kunnen zeer irriterend zijn. Natuurlijk houden niet HSP-ers hier ook niet van, maar een HSP-er zal veel zorgvuldiger zijn garderobe uitkiezen. Het liefst vermijden ze bepaalde kleding volledig.

15 Zenuwachtig
Als iemand je besluipt, spring je als een bange kat omhoog. Veel HSP-ers hebben een hoge ‘schrikreflex’. Dit komt omdat zelfs in niet-bedreigende situaties hun zenuwstelsel wordt aangesproken.

16 Hekel aan geweld en wreedheid
Natuurlijk houdt niemand van geweld en wreedheid. Laten we ervan uitgaan dat iedereen hier een hekel aan heeft. Maar voor hoogsensitieve personen kan het zien of horen van geweld en wreedheid buitengewoon verontrustend zijn. Misschien kun jij er niet tegen om heel enge, bloederige of gewelddadige films te kijken. Het kan zijn dat je van streek raakt of je zelfs lichamelijk ziek voelt. Wellicht kun je ook geen nieuwsbericht over dierenmishandeling of soortgelijke wrede daden verdragen.

17 Gewetensvol
Als HSP-er ben je gewetensvol. Op het werk of op school doe je enorm je best om geen fouten te maken. Dit betekent natuurlijk niet dat je perfect bent, dat is immers niemand. Maar je zult altijd je best doen.

18 Snel hongerig
Hooggevoelige personen zijn over het algemeen gevoelig voor veranderingen in bloedsuikerspiegels. Als ze een tijdje niet gegeten hebben, kunnen ze behoorlijk hongerig (en ook boos) worden.

19 Innerlijke wereld levend en aanwezig
Door je diepe verwerking heb je een rijke innerlijke wereld. Misschien heb je als kind wel denkbeeldige vrienden gehad., heb je genoten van fantasiespel en was je geneigd te dagdromen. Wellicht heb je als volwassene levendige realistische dromen.

20 Een zoeker
Een HSP-er kan heel erg denken. Vaak zoeken ze naar antwoorden op de grote vragen in het leven. Ze vragen waarom de dingen zijn zoals ze zijn en wat hun rol daarin is. Misschien heb jij je altijd al afgevraagd waarom andere mensen niet zo in de ban zijn van de mysteries van de menselijke natuur en het universum als jij.

21 Tijdsdruk is funest
Het kan zijn dat je vroeger op school extreem angstig werd als dingen op tijd moesten gebeuren. Bijvoorbeeld een quiz, toets, of snelheidstest. Misschien was het wel zo erg dat je niet zo goed kon presteren als je normaal zou doen. Als volwassene kun je je heel erg gestrest voelen als je te veel dingen op je to-do lijst hebt staan en niet genoeg tijd hebt om ze af te maken. HSP-ers zijn gevoeliger voor stimulatie en tijdsdruk is geen uitzondering.

Misschien herken jij jezelf wel in de HSP kenmerken. Nu weet je in ieder geval dat 15 tot 20 procent van alle mensen in onze samenleving het leven ook iets anders en diepgaander ervaren. Dat is goed om te weten. Want soms kun je je als HSP-er behoorlijk alleen voelen. Maar dat ben je dus niet.

HSP-ers hebben meer slaap nodig

Slapen is een van de weinige activiteiten die elk mens gemeen heeft. Het zit helemaal ingebakken in onze biologie en daarom brengen we zo’n een derde van ons leven slapend door. Maar slapen is meer dan alleen een noodzaak. Voor hoog sensitieve mensen is het bijna iets magisch. Omdat zij sneller overweldigd kunnen raken, hebben HSP-ers mogelijk meer slaap nodig dan anderen. Tijdens het slapen, herstelt je lichaam en je geest.

Herken je veel HSP kenmerken? Ben je hooggevoelig? Dan merk je waarschijnlijk wel dat je sneller uitgeput bent dan iemand die dat niet is. Vaak is je leven vol. Met werk, kinderen en een sociaal leven. Dat is natuurlijk geweldig, maar het kan ook een bron van fysieke en emotionele uitputting zijn. Vooral als je diep voelt en de wereld in hoge resolutie ervaart.

Alle HSP-ers hebben te maken met hogere niveaus van overstimulatie en mentale vermoeidheid. Dat komt gewoon door hoe ze zijn bedraad. Dat betekent dan ook dat je echt meer nodig hebt dan alleen maar een ‘schoonheidsslaapje’. Voor HSP-ers is slaap echt cruciaal. Het kalmeert en herstelt overwerkte systemen. Het is waarschijnlijk zelfs het beste wat je voor jezelf kunt doen in termen van zelfzorg.

Bekijk daarom goed de lijst van HSP kenmerken en neem jezelf eens goed onder de loep. Nog veel te veel mensen kennen het begrip hoogsensitiviteit niet. Maar als je eenmaal weet dat je HSP-er bent, kun je daar veel meer naar gaan leven. Let maar eens op: als jij beter omgaat met slaap, kun je de prikkels overdag beter verwerken.

HSP-ers vallen moeilijker in slaap

Het is zo jammer! Als HSP-er heb je al meer slaap nodig, maar wreed genoeg is het voor veel hoog sensitieve personen moeilijker dan voor anderen om de rust te krijgen die ze zo hard nodig hebben. Vaak zorgt een hoog adrenalinegehalte ervoor dat je de slaap niet kunt vatten. Het is zeker niet ongebruikelijk voor hoog sensitieve mensen. Je bent immers gevoelig voor alle vormen van stimulatie, inclusief geluid, temperatuur, texturen en het activiteitsniveau van je omgeving. En soms heeft dit dus invloed op je vermogen om in slaap te vallen

Of je nu veel HSP kenmerken hebt of weinig. Of je nu een HSP-er bent of niet, als je last van stress hebt en overprikkeld raakt, produceert je lichaam cortisol. Dit hormoon maakt je lichaam zeer alert. In die situatie is het natuurlijk onmogelijk om te ontspannen en rustig in slaap te vallen. Zelfs als je de rust keihard nodig hebt. Naast stress kun je als HSP-er ook ervaren dat je te veel gedachten hebt om in slaap te vallen. Je verwerkt ervaringen diepgaand en hierdoor krijgt je geest geen tijd om tot rust te komen.

3 manieren om als HSP-er beter te kunnen slapen

Als je veel HSP kenmerken hebt en dus zeer gevoelig bent, heb je waarschijnlijk altijd voldoende slaap van hoge kwaliteit nodig. Ongeacht in welk seizoen je je bevindt. Hieronder lees je drie dingen die je kunt doen om een goede nachtrust te garanderen.

Creëer een bedtijdroutine

Plan je bedtijden. HPS-ers hebben de neiging om te gedijen op routines; bedtijd is niet anders. Probeer iedere avond op dezelfde tijd naar bed te gaan en iedere ochtend ook op dezelfde tijd op te staan. Het liefst ook in het weekend. Een goede bedroutine zorgt voor een gevoel van veiligheid, wat op zijn beurt weer gevoelens van ontspanning bevordert. Als je weet wat er gaat komen, is het veel gemakkelijker om te ontspannen

Probeer in ieder geval een uur (het liefst twee uren) voordat je naar bed gaat niet meer op een scherm te kijken. Als je hier mee over wilt weten, raad ik je aan mijn artikel over beeldschermen voor het slapengaan te lezen. Kies liever voor een rustige en ontspannen activiteit. Je kunt gaan lezen of een eenvoudige slaapmeditatie doen. Wat ook vaak goed helpt bij HSP-ers is vlak voor het slapengaan alles noteren wat nog in je hoofd zit. Zo ga je met een leeg gevoel naar bed en heb je ook niet de angst dat je iets vergeet wat je de volgende dag moet doen.

Als je jouw ideale bedroutine hebt ontwikkelt, zorg je ervoor dat je dat iedere avond in dezelfde volgorde doet. Op deze manier went jouw lichaam en geest daaraan en zul je merken dat je veel makkelijker in slaap valt.

Verminder alle externe prikkels

Of je nou een HSP-er bent of niet, voor iedereen is het goed om de technologie voor het slapengaan te verminderen. Je las het bij de eerste tip al: beeldschermen opruimen. Maar hoe zit het met omgaan met anderen? Een goed gesprek voor een knapperend haardvuur is toch heerlijk? Nee, niet voor iedereen. Althans niet in de twee uur voor het slapengaan. Kijk vooral goed wat bij jou past. Stilte en je hersenen een pauze geven van alles wat binnenkomt is voor veel HSP-ers ’s avonds laat cruciaal.

In principe zou je feestjes of andere sociale evenementen vroegtijdig moeten verlaten, zodat er daarna nog tijd is om te ontspannen. Nu snap je misschien ook waarom dat slapen maar niet lukt na dat feestje of verjaardag. Je zit nog veel te vol! Direct naar bed gaan is dus helemaal niet verstandig. Laat ook je dierbaren weten dat je bijvoorbeeld na 22.00 uur liever niet meer een grote discussie begint over een belangrijk onderwerp.

Gun jezelf voldoende tijd

Probeer te ontdekken hoeveel slaap je nodig hebt. Iedereen is natuurlijk anders en jouw slaapbehoefte hoeft niet perse hetzelfde te zijn als die van jouw partner, moeder of beste vriend. Als je eenmaal een idee hebt hoeveel slaap jij nodig hebt, maak er dan echt een topprioriteit van. Ga eerder naar bed! De afwas of het volgende hoofdstuk van een boek kunnen echt wel even wachten tot de volgende dag.

Het veranderen van je slaapgewoonte lijkt misschien een enorme onderneming. Maar doe het rustig en neem er de tijd voor. Je kunt niet meteen alles veranderen. Accepteer dat ook. Maar je kunt vanavond al een kleine verandering aanbrengen en het verschil wellicht al voelen.

Tot slot …

Als je je altijd al anders hebt gevoeld dan anderen, kan het zomaar zijn dat je een hooggevoelig persoon bent. Misschien herken jij jezelf in veel (of alle) HSP kenmerken. Dat is fijn, puzzelstukjes vallen op zijn plek en je kunt nu leren omgaan met je hooggevoeligheid. Want je bent namelijk niet raar, niet gek, niet ziek of gestoord. Jij bent gewoon wat fijner afgestemd. Hooggevoeligheid is een karaktereigenschap. Als je deze goed weet in te zetten, kun je er ook van genieten in plaats van alleen maar de negativiteit ervan in te zien.

Veel hooggevoelige personen hebben moeite om in slaap te vallen. Maar juist om alle prikkels in deze drukke wereld aan te kunnen, is voldoende rust heel belangrijk. Stel slaap dus als hoogsensitief persoon op nummer 1. Als jij goed en genoeg slaapt, kun je alles om je heen veel beter aan. De wereld is alleen maar blij met personen zoals jij!

Ga nu aan de slag met jouw hooggevoelige karakter!

Bronnen:
HighlySensitiveRefuge.com 

https://highlysensitiverefuge.com/highly-sensitive-person-signs/
https://highlysensitiverefuge.com/highly-sensitive-people-sleep/